Wat beweeg jij?

Het Plastic Dieet

Nog maar een paar dagen en dan beginnen we aan de tweede helft van het jaar. Wat mij betreft dus een prachtig moment om de voornemens die ik de eerste helft van het jaar had, eens te herzien.

Gezonder eten
Persoonlijke ontwikkeling en verdieping
Minder (plastic) afval

Met alle drie heb ik, als ik zo terugkijk, stappen gezet. Ik eet minder zoetigheid – behalve een aantal dagen van mijn vakantie, toen de verleidingen te groot waren – en de vegan challenge waar ik in april aan meedeed, heeft me laten zien dat ik me prima voel als ik veel minder dierlijke producten eet. Een eye-opener waardoor ik ook nu vaker vegetarisch of veganistisch eet!

Via MOOCs (massive online open courses), het lezen van nieuwe boeken, mijn onlangs begonnen bullet journal en het praten en delen van ervaringen met allerlei andere mensen, heb ik aan mezelf gewerkt. Dat klinkt heel zwaar of heftig, maar zo bedoel ik het niet. Ik heb simpelweg herontdekt welke zaken ik belangrijk vind en welke zaken ik leuk vind en daar meer tijd aan besteed. En veel over geleerd.

De afvalzak doet er steeds langer over om vol te komen. En het meeste wat er in komt, is eigenlijk composteerbaar. Binnenkort krijg ik twee Bokashi-bins, dus kan ik dit hopelijk scheiden. Met het restafval gaat het dus goed en ben ik de volgende stappen alweer aan het voorbereiden. Mijn plastic bak blijft echter in hetzelfde tempo vol raken. Sommige gewoonten heb ik veranderd, maar er gebeurt in ons huis op plastic gebied al een tijdje niks. Tijd om mezelf te herpakken.

De tweede helft van het jaar start al een aantal jaar met Plastic-free July. Een maand lang doen deelnemers hun uiterste best om geen plastic afval te genereren. Vorig jaar deden 800 Nederlanders en Belgen mee, toen Opgemärkt en zero-waste blog Emma+John de challenge voor het eerst naar Nederland haalden. Nu doen ze dat voor de tweede keer, onder de naam ‘Het Plastic Dieet’ en hopen ze een nog groter publiek te stimuleren alternatieven te vinden voor wegwerpplastic.

Ik heb me al ingeschreven op www.plasticdieet.nl en me aangemeld voor de Facebookgroep. Dat betekent dat ik wekelijks een mail krijg met tips en tricks en dat ik mijn ervaringen kan delen met andere deelnemers. Voor mij een manier om een stap verder te komen, en voor anderen misschien een eerste kennismaking met afvalvermindering. De actie is in ieder geval ontzettend gaaf.

Doe je ook mee?

Review: The Happiness Project

Vorig jaar zomer las ik het boek The Happiness Project van Gretchen Rubin voor het eerst, en toen ik in Sheffield haar boek Happier at Home had aangeschaft, vond ik het toch tijd om eens terug te blikken op het eerste boek. Het was namelijk ontzettend leuk om te lezen en de moeilijkheden of uitdagingen die Gretchen tegenkomt tijdens haar project zijn erg herkenbaar. Maar laat ik eerst even uitleggen waar het boek over gaat.

In The Happiness Project beschrijft Gretchen Rubin haar zoektocht naar geluk. Waar sommige mensen dat doen door letterlijk een tocht ergens heen te maken, blijft Gretchen dicht bij huis. Eigenlijk is ze namelijk best al wel gelukkig met haar gezin, haar werk en haar hobby’s. Maar, en dat onderstreep ik absoluut, dat is geen reden om niet naar verbetering te zoeken. Ze speurt in wetenschappelijke artikelen, persoonlijke verhalen en haar eigen leven naar domeinen waarop ze een jaar lang haar aandacht wil richten. Het wordt een project waarin ze iedere maand een domein centraal stelt, zoals huwelijk in februari, ‘be serious about play’ in mei en geld in juli. Ze doet onderzoek en stelt goede voornemens op in de vorm van gedrag dat ze graag zou willen vertonen. In het boek vertelt Gretchen zowel hoe ze aan deze voornemens komt als in hoeverre ze er in slaagt zich er aan te houden.

Gretchen Rubin heeft een heel toegankelijke manier van schrijven, waardoor het boek prettig leesbaar is. Ook slaagt ze er in om heel veel wetenschappelijke informatie in het boek te verwerken, met heel veel concrete voorbeelden. Ik heb verder ontzettend moeten lachen om de theatrale termen die Gretchen gebuikt. Zo beschrijft ze de twaalf geboden van Gretchen met oneliners als ‘Be Gretchen’ en ‘Do what ought to be done’, geeft ze een aantal True Rules en ontdekt ze gedurende haar project verschillende Splendid Truths. Geweldig. Hoe theatraal ook, het zorgt wel voor een stukje reframing, of anders kijken naar dingen, waardoor je je gelijk beter kan voelen en je meer openstelt voor nieuwe ideeën.

Die nieuwe ideeën vond ik trouwens volop in het boek. Ik had er nooit over nagedacht dat er een goede manier is om te bekvechten, dat er verschillende vormen van plezier zijn (challenging, accommodating en relaxing) of dat je door te doen alsof je iets leuk vindt, je dit ook echt leuker gaat vinden. Los van deze theoretische zaken (die Gretchen dus in de praktijk brengt) is ook de aanpak helemaal nieuw. En erg inspirerend.

Ik vond het boek zo goed en inspirerend, dat ik op dit moment mijn eigen Happiness Project aan het ontwerpen ben. Hij zal anders zijn dan die van Gretchen, want voor ieder persoon zijn de voorwaarden voor geluk of de weg naar geluk anders, maar ik denk dat het mij ook kan helpen om goede gewoonten in te bouwen!

Keukenschoonmaak – vieze luchtjes in de keuken

Net zoals bij veel gezinnen, is ook bij ons de keuken een van de belangrijkste plekken in het huis. Toch moet ik eerlijk bekennen dat we naast de dagelijkse afwas en een doekje over aanrecht en fornuis niet bijster vaak de keuken schoonmaken. Daar moet een trigger voor zijn. Soms is dat een heerlijk voorjaarszonnetje, waardoor ik ineens de geest krijg en fanatiek een voorjaarsschoonmaak begin. Soms uitstelgedrag, wanneer ik ineens besluit dat de keuken wel aan een sopje toe is. Mooi excuus om een andere taak niet te doen, want ja, de keuken schoonmaken is natuurlijk ook erg belangrijk op precies dat moment.

Vlak voor de vakantie was de trigger helaas wat minder prettig: een smerige, doordringende lucht die niet weg te krijgen was. Een lucht die eigenlijk van de ene op de andere dag ineens in de keuken hing en er voor zorgde dat ik licht onpasselijk werd als ik de lucht inademde. Mijn herinnering overdrijft natuurlijk, maar het was echt onsmakelijk. Gelukkig hebben we de geur weg weten te krijgen. O, wat ben ik daar blij om! Ik neem jullie graag mee in de stappen van mijn keukenschoonmaak 🙂

Stap 1 – Ik heb nog geen compostmogelijkheid, wat betekent dat ook het keukenafval in de – op dit moment nog plastic – afvalzak verdwijnt. Het duurt best even voor onze zak vol is, dus dit natte afval gaat regelmatig rotten (vandaar ook de plastic zak). Ik heb het weggegooid en de prullenbak schoongemaakt.

Stap 2 – Het aanrecht en ook het fornuis stonden nog vol met vuile vaat. Ik zag een pan waar tot mijn schaamte de schimmel zelfs in stond… Needless to say: ik heb alles afgewassen, afgedroogd en opgeborgen, waardoor er ruimte was om aanrecht en fornuis ook schoon te maken.

Stap 3 – Toen ik eenmaal de ruimte had, heb ik het aanrecht en het fornuis schoongemaakt. Daarvoor gebruik ik een schoonmaakmiddel van azijn, water en essentiële olie van citroen, naar het recept van Emily Jane Low. Werkt prima, al kost het af en toe wat meer schrobwerk. Check, een glimmend aanrecht en een schoon fornuis!

Stap 4 – In de gootstenen (wij hebben er twee naast elkaar in de keuken) blijft altijd wat achter na het afwassen. Met behulp van het gootsteenzeefje en een doekje heb ik dit er uit gevist en daarna met hetzelfde schoonmaakmiddel de gootsteen schoongemaakt. Omdat de geur nog steeds niet weg was en er misschien wel een en ander het gootsteenzeefje getrotseerd had de leidingen in, heb ik een flinke schep soda op het putje gegooid en het doorgespoeld met heet water als ontstoppingsmiddel. Dit leek te werken 🙂

Stap 5 – De volgende ochtend kwam de geur weer terug 🙁 Google vertelde mij dat het misschien zou liggen aan een kapotte ‘sifon’. Ik zou het je niet aan kunnen wijzen, maar het komt er op neer dat de buizen onder de gootsteen de rioollucht moeten voorkomen, maar dit soms niet doen. Dan moeten ze schoongemaakt worden. Ik kon me de buizen in mijn ouderlijk huis herinneren en dacht gewoon even de ‘opvangbak’, dat dikke stuk, schoon te maken. Op YouTube zag ik hoe het werkte met een zwanenhals. Heel ingewikkeld leek het niet. Voelde ik me even stom toen ik het gootsteenkastje open deed en besefte dat het stuk buizen er toch even anders uitziet als je twee gootsteenbakken hebt… Suf. Maar: ik heb alles uit elkaar geschroefd, afgewassen met een oude tandenborstel en een hoop prut uit de buizen verwijderd en alles weer op de goede plek in elkaar gezet. Zonder lekkages! Mijn dag was helemaal goed nu ik dit technische iets voor elkaar had gekregen èn daarmee eindelijk de rioollucht verdwenen was.

Conclusie: mocht je zelf last hebben van een smerige lucht in de keuken, dan helpt dit stappenplan voor een gerichte keukenschoonmaak je misschien om er af te komen 🙂 Extra touch als je klaar bent is om heet water met citroen of dennen of sinaasappel even te laten koken voor een natuurlijke luchtverfrisser.

Credendo vides – zien door geloven

Toen ik voor het eerst over zero waste hoorde, dacht ik ‘ja hoor, dat kan toch nooit!’. Pas toen ik zag hoe Bea Johnson, Lauren Singer en al die andere geweldige mensen die met zero waste bezig zijn dit aanpakken en hoe ver ze al zijn, geloofde ik dat het misschien toch wel mogelijk zou zijn.

Net als ongelovige Thomas heb ik vaak behoefte aan tastbaar bewijs, aan daadwerkelijk zien dat iets werkt. De universiteit, waar juist dit wetenschappelijk aantonen dat hypotheses kloppen het uitgangspunt is, paste heel goed bij mij. Nog steeds als ik iets nieuws hoor, iets interessants, zoek ik direct naar praktijkvoorbeelden, wetenschappelijke publicaties of blogs van experts om te kijken hoeveel waarheid in de hype schuilt. Heerlijk, dat uitzoekwerk! Toch is er wel wat veranderd. Mijn zoektocht richt zich meer op het vinden van bevestiging. Ik ben al overtuigd en geloof er al in, en zie vervolgens ook op allerlei plekken deze bevestiging.

Van nature zijn mensen veel gevoeliger voor bevestigende informatie dan voor informatie die het tegendeel van ons standpunt aantoont. Het is een stukje psychologische zelfbescherming, want tsja, we hebben niet graag ongelijk. Zeker niet in sociale situaties, want het zou onze relatie met anderen en onze status wel eens negatief kunnen beïnvloeden. Dat dit mechanisme niet altijd even handig is – “waarom zou ik stoppen met roken, mijn buurman is 98 geworden en die rookte als een stoomtrein” – moge duidelijk zijn. Maar voor je zelfvertrouwen en zelfbeeld is het wel heel prettig 😉

Bij kinderen gaat dit ‘zien door te geloven’ nog een stuk verder. Ze hebben een heerlijke fantasie, waardoor het gebied tussen de meubels plots kan veranderen in gloeiende lavastromen. De film ‘Binnenstebuiten’ brengt dit voorbeeld heel leuk in beeld. Uren heb ik doorgebracht als jager-verzamelaar in mijn zelfgebouwde hut van gras, eten zoekend langs de Dwarswatering, tot de lichten aangingen en de omgeving weer terugging naar een moderne buitenwijk. En ik op mijn kop kreeg dat ik te lang buiten was gebleven 😉

We kunnen opgaan in onze fantasieën. Ook steeds meer volwassenen durven het enthousiaste kind in zichzelf de vrije hand te geven en daadwerkelijk te fantaseren. Dit zijn de entrepreneurs die door hun geloof in hun fantasie, hun idee, geweldige dingen realiseren. Zoals Boyan Slat, bijvoorbeeld, die met zijn idee een bijdrage levert aan het opruimen van de plastic soep. Als meer mensen dit doen, ben ik er van overtuigd dat de wereld een stukje mooier wordt en dat de mensen zich een stuk beter voelen.

Avondvierdaagse Leiderdorp 2016 – een terugblik

Veel steden en dorpen hebben jaarlijks een wandelvierdaagse. De Nijmeegse is natuurlijk een van de bekendste, en ontzettend leuk om te lopen. Deze viert dit jaar de 100ste editie, en het belooft een spektakel te worden, met meer mensen en meer afstanden dan de afgelopen jaren.

De avondvierdaagse in Leiderdorp werd dit jaar voor de 45e keer georganiseerd, van 6 t/m 9 juni. Op onze Leiderdorpse schaal altijd een ontzettend groot evenement, met honderden mensen die vier avonden lang 5 of 10 kilometer door ons mooie dorp wandelen. Tegenwoordig hebben we zelfs een flinke groep hele jonge kinderen die twee avonden 3 kilometer wandelen en zo kunnen proeven aan de ‘grote’ avondvierdaagse waar hun oudere broers en zussen of buurtgenootjes aan mee doen. Natuurlijk ben ik bevooroordeeld, aangezien mijn eigen club dit wandelevenement organiseert, maar ik vind het ook echt altijd super georganiseerd. En de vrijwilligers maken er, net als de lopers, een feestje van.

Net als veel Leiderdorpers heb ik tijdens de basisschoolperiode de 5 km meegelopen met een groep van school, en later samen met vrienden de 10 km gelopen. Nu loop ik niet meer zelf, maar ben ik vrijwilliger tijdens een of meer avonden. Als verkeersregelaar ervaar je zo’n avond toch echt heel anders. Er komen steeds vrolijke mensen voorbij, je kan high fives van kinderen verzamelen en ze indien nodig een klein beetje helpen met de route. Alleen bij de vroege of late starters, want voor de rest is er altijd wel een groep in zicht om te volgen. Extra leuk was dat we mijn schoonmoeder, die dit jaar voor het eerst mee liep (anders dan als begeleider van Wilco of zijn zussen toen die nog meeliepen), niet hadden verteld dat we bij een oversteek op haar route stonden. Surprise! Dat was een geslaagde verrassing 🙂

Wat ik steeds heel leuk vond aan het zelf meelopen, was het zien van mooie stukjes van mijn eigen dorp en de verdere omgeving die ik eigenlijk niet kende. Zeker met de 10 km kom je echt wel een eind. Langs de Zijl, de Rijn, door de polder en door de stad. Je ontdekt ook hoe ver je eigenlijk kan komen door gewoon te wandelen. Het biedt een stukje perspectief. Eerlijkheidshalve: dat heb je wel meer als je met langere afstanden meeloopt. Door mijn deelname aan de Nijmeegse besefte ik dat ik binnen een week van mijn huis naar de Duitse grens zou kunnen wandelen :O

Ook voor je gezondheid is wandelen heel goed. Hoewel het niet heel intensief is en je in dat opzicht ook niet veel energie verbrandt ten opzichte van bijvoorbeeld hardlopen, zorgt het wel voor een stukje belasting van je lichaam. Wandelen is een gewichtsdragende activiteit, je eigen gewicht zorgt voor de training, wat onder meer betekent dat je je botten en spieren wat sterker maakt door te wandelen. Ook bouw je conditie op, zeker als je je hartslag verhoogt door flink door te stappen.

Een avondvierdaagse is een laagdrempelige manier om met een georganiseerde wandeltocht mee te doen. Zelf heb ik het altijd erg leuk gevonden om mijn dorp en de omgeving te ontdekken en samen met anderen een paar avonden sportief door te brengen. Misschien is er binnenkort ook wel een bij jou in de buurt! Zoek je meer uitdaging in langere afstanden? Dan kun je bijvoorbeeld meedoen met de Nijmeegse vierdaagse in 2017 of een van de wandeltochten uit het Landelijk Wandelprogramma van de Koninklijke Wandel Bond Nederland. Een andere optie, die ik zelf ook nog eens wil proberen, is in etappes een van de langeafstandswandelpaden volgen, zoals het Pieterpad, de Noordzeeroute of het pad langs de Limes. Laatste optie die ik wil aandragen zijn de NS wandelingen, waarmee je vanaf een treinstation een leuk rondje kunt lopen variërend van 7 tot 22 kilometer.

Veel wandelplezier!

Going paperless

Inmiddels al weer ruim twee jaar geleden kwam ik voor het eerst op de site van Jamie Todd Rubin. Waar ik vervolgens uren heb rondgekeken! Jamie is een tijdlang Evernote ambassadeur geweest voor het onderwerp ‘going paperless’. Voor iedereen die nu een vraagteken boven het hoofd heeft even een korte uitleg van wat dat zinnetje betekent 😉

Evernote is een programma waar je notities mee kan maken, om die vervolgens in de cloud op te slaan. In de basis dus hetzelfde als bijvoorbeeld Google Docs. Verschil is dat Evernote veel meer omvat: je kunt je notities ordenen in notitieblokken, je kunt er labels aan hangen, en je kunt door de zoekfunctie heel makkelijk je notities weer vinden. Het kan dus eigenlijk als digitaal geheugen van taken, feiten en herinneringen fungeren, wat ook de reden is voor de olifant als logo. Dit dier heeft namelijk een geweldig geheugen! Er zit geen limiet aan het aantal notities dat je in Evernote kan opslaan, alleen een limiet aan wat je per maand kunt uploaden. Je kunt het programma, zoals Jamie Rubin doet, gebruiken om letterlijk alles in op te slaan, waardoor je feitelijk geen papieren documenten meer nodig hebt. Ook kun je dingen die je op het internet vindt, bewaren in Evernote. Evernote kan je dus helpen om paperless te worden. Best een mooie doelstelling voor iemand die bezig is met afvalvermindering en minimaliseren!

Het is niet zo dat ik alles nu gedigitaliseerd heb, netjes getypt in Evernote. Dat is ook niet mijn doel, want ik heb gemerkt dat iets daadwerkelijk opschrijven in plaats van het te typen helpt om het te onthouden. Er zijn inmiddels ook universiteiten die de laptop in de ban hebben gedaan in de collegezalen, omdat studenten veel beter de stof leren als ze schrijvend hun notities maken. Wat wel mogelijk is, is een foto maken van de notities en deze in Evernote opslaan. Even een zijsprongetje: bij Jessie en Nicky van Emma&John las ik een review over Bambook, een uitwisbaar notitieboek, hoe geweldig! Die staat dus op mijn verlanglijst 🙂 Van mijn handgeschreven notities maak ik inderdaad foto’s. Datzelfde doe ik tegenwoordig met visitekaartjes en flyers, zodat ik die niet mee hoef te nemen maar wel de informatie heb.

Wat bewaar ik verder nog in Evernote? Ik heb het voor jullie op een rijtje gezet:

Digitaal receptenboek
Bewaren van interessante artikelen
Kabinet voor belangrijke gegevens, digitale facturen etc.
Maaltijdplanning en boodschappenlijst
Ideeën voor de blog, voor vakantie, voor mijn club etc.
Verslagen van mijn consulten als gewichtsconsulent
Verlanglijstje
Informatie over mijn verre familie (genealogie)
Wanneer ik migraine heb gehad

Denk je dat Evernote misschien jou ook kan helpen? Probeer het programma eens uit en kijk vooral eens naar de Evernote ambassadors of Evernote community leaders (community leaders is het pas opgestarte programma dat het ambassador programma vervangt, en het is nog niet goed vindbaar; zodra dat wel het geval is, zal ik hier een update plaatsen). Zij bloggen over de verschillende manieren waarop zij Evernote gebruiken, bijvoorbeeld voor school, werk, om workouts bij te houden en veel meer.

Mijn eerste wildplukwandeling

Eindelijk is het dan zo ver: ik heb mijn eerste wildplukwandeling gedaan! Ellis van Plant-Aardig uit Leiden organiseert regelmatig wildplukwandelingen in Park Cronesteyn, en dit weekend was ik mee. Het was iets wat al een tijd op mijn lijstje stond. Ik was dan ook heel blij dat het een van de tegenprestaties was bij de crowdfundingsactie van de Verpakkingsvrije winkel Leiden. En dat het ontzettend lekker weer was! Dat komt zo’n wandeling toch weer ten goede.

Ellis is van huis uit archeologe en weet door haar specialisatie ook veel over hoe verschillende planten vroeger werden gegeten. En met vroeger bedoel ik dan zowel de Klassieke Oudheid als pak en beet honderd jaar geleden. Zo wist ze te vertellen dat de wortel van boterbloemen, waarvan ik altijd heb geleerd dat ze giftig zijn, eigenlijk tot 50 jaar geleden nog gewoon gegeten werden. Ze moeten alleen wel zo klaargemaakt worden dat de bittere stoffen er uit verdwijnen. En zevenblad, een plantje dat ik nog niet kende voor de wandeling, is door de Romeinen meegenomen als groente en groeit nu door heel Nederland!

Het leuke aan zo’n wandeling is dat je ineens de omgeving met heel andere ogen bekijkt. Staan er misschien kleine muntplantjes aan de waterkant die je voor thee kan gebruiken? Die brandnetels waar je je altijd kapot aan ergert, kun je daar misschien soep van maken of een omelet mee vullen (dat had Ellis mee voor de proeverij, net spinazie!)? Planten zoals veldzuring en smalle weegbree krijgen ineens een soort extra dimensie. De weegbree vond ik trouwens niet zo spannend, maar de zaadjes van veldzuring wil ik zeker een keer gebruiken als kleurrijke toevoeging aan een salade. Een beetje zurig en appelig, dus een goede toevoeging. Ik ben absoluut niet van plan hele maaltijden bij elkaar te scharrelen, maar het is zeker een manier om wat variatie te krijgen en andere dingen te eten op een hele natuurlijke en zero waste manier.

Voor mij was het ook heel belangrijk om nieuwe planten te leren herkennen, of om er eindelijk een naam aan te kunnen geven. Hondsdraf, bijvoorbeeld, of look zonder look. We hebben ook valeriaan gezien, waarvan ik eigenlijk het idee had dat het een of andere exotische plant was. Nee dus, ook die groeit gewoon hier in Nederland! Bij een rondje thuis, waar ik trots was op het herkennen van een aantal van deze ‘nieuwe’ planten, merkte ik ook wel dat er nog een boel planten zijn die ik niet ken. Doel: ik wil de planten, struiken en bomen in mijn directe omgeving een naam kunnen geven! Dat ga ik doen door ze regelmatig op te zoeken in de natuurgids, misschien door ze te gaan tekenen – door ergens aandacht aan te besteden, blijft het daarna beter in je hoofd zitten. En door vaker een wildplukwandeling te doen!

Heb jij wel eens een wildplukwandeling gedaan? Wat vond je er van? En sowieso ben ik benieuwd naar het volgende: doen je zelf ook aan wildplukken?

Een duwtje in de goede richting

Zo af en toe kan ik mezelf wel voor de kop slaan. Waarom ben ik nu toch weer gevallen voor die verleidelijke reep chocolade? Waarom lukt het me niet om korter te douchen? Waarom heb ik nog geen actie ondernomen op die vervelende geadresseerde reclame die nog steeds binnenkomt? Stom, want het zijn toch echt dingen die ik graag aan wil pakken, omdat ik weet dat het op de lange termijn beter is voor mezelf en de aarde. Ik wijt het maar aan een stukje zelfdiscipline dat ik mis.

Als ik om me heen kijk, zie ik dat veel meer mensen hier mee worstelen. Die ervaren net als ik op bepaalde punten zo’n actie-implementatie-gat: we willen het wel, maar het lukt niet om daadwerkelijk actie te ondernemen. Voor nog veel meer mensen geldt dat ze zich hier eigenlijk niet eens van bewust zijn, of dat ze het wegstoppen.

Een duwtje in de goede richting zou me ontzettend goed helpen. Een kleine aanpassing in mijn omgeving, waardoor de keuze die ik eigenlijk zou willen maken ook de makkelijkste keuze wordt. Die aanpassing heet een ‘nudge’ (dus eigenlijk letterlijk een duwtje). In de commerciële wereld worden deze al ontzettend lang gebruikt om de consument te verleiden bepaalde producten wel of niet aan te schaffen. Producten op ooghoogte zijn letterlijk in beeld en dus de makkelijke keuze. Bij het plaatsen van een bestelling op een webwinkel staat automatisch het vakje ‘ik wil graag (reclame)mails ontvangen van [webwinkel]’ aangevinkt, dus dat is de makkelijke keuze. Er is een drempel om aan te geven dat je het niet wil.

In overheidsland is ook steeds meer interesse voor het fenomeen ‘nudging’. Het biedt namelijk ontzettend veel mogelijkheden om mensen te helpen gezonder te leven of duurzame keuzes te maken. Om mensen zoals mijzelf te helpen die het graag willen, maar toch moeite hebben om actie te ondernemen. En om anderen die zich hier niet van bewust zijn toch de goede kant op te sturen. Het Nederlandse platform Nudge verzamelt op de site veel mooie voorbeelden van nudges in het kader van gezondheid en duurzaamheid. Zij hopen op die manier mensen ook aan te zetten tot actie en geven daarmee dus zelf ook een nudge!

Toch is er nog wel veel weerstand. Als argument om het niet te doen wordt vaak de vrije wil aangehaald. Mensen moeten toch zelf kunnen kiezen en niet een kant op geduwd worden? Het grappige is dat nudging hier juist ruimte voor laat, meer eigenlijk dan financiële maatregelen zoals plastic tasjes waar je voor moet betalen (wat ik trouwens wel een ontzettend goede maatregel vind!). Er worden namelijk geen mogelijkheden uitgesloten, maar er moet voor sommige mogelijkheden wat meer fysieke of mentale moeite gedaan worden. Met andere woorden: er is een kleine drempel.

Veel belangrijker is dat de omgeving, hoe je hem ook inricht, altijd bepaalde keuzes onbewust waarschijnlijker maakt. Een ‘neutrale’ stand bestaat niet, mensen worden altijd beïnvloed door hoe het proces rond de keuze is ingericht. Laten we daarvoor even kijken naar het wel of geen donor zijn. In Nederland krijg je op je 18e een brief met de mededeling dat je je op kan geven als donor. Daarvoor moet je naar een website, je gegevens invullen en aanvinken wat je wel en niet zou willen doneren als de situatie zich onverhoopt voordoet. Wanneer je deze actie niet onderneemt, ben je geen donor. In België is het precies andersom. Daar ben je donor, tenzij je je via zo’n website afmeld. Wat blijkt nu als je naar de cijfers gaat kijken: de percentages donor en niet-donor zijn ook omgedraaid! En ik geloof niet dat er in België nu zoveel meer mensen nagedacht hebben over of ze wel of geen donor willen zijn. De drempel is alleen op een andere plek neergelegd.

De weerstand tegen nudging lijkt mij vaak dus eerder weerstand tegen verandering van hoe het altijd gegaan is. Angst voor verandering. Ik hoop toch echt dat de overheid zich daar niet door laat weerhouden en toch de keuzeprocessen weer eens kritisch gaat bekijken. Props daarin ook naar de gemeente Amsterdam, met het voorstel om ‘default’ of standaard geen reclame of huis-aan-huis bladen te krijgen, tenzij inwoners aangeven dit wel te willen door middel van een ja/ja-sticker. Ik ben benieuwd hoe dat gaat uitpakken!

Wil je meer weten over nudging? Econome Esther-Mirjam Sent geeft een gratis lesje bij de Universiteit van Nederland.
Wil je leren hoe je zelf nudges kunt ontwerpen? Op het platform edX kun je een massive online open course (MOOC) ‘Behavioral Economics in Action’ volgen van de Universiteit van Toronto – daar ben ik zelf ook mee bezig 🙂

Verleden, heden, toekomst

Ongelofelijk maar waar: het is alweer bijna juni! Oud en nieuw lijkt nog maar zo kort geleden, maar de eerste vijf maanden van 2016 zijn bijna voorbij. De dagen zelf lijken soms eindeloos, maar wanneer ik terugdenk, is deze periode in een oogwenk voorbij gegaan. Om mezelf hier aan te herinneren, heb ik in de woonkamer een mooi klein altaar gemaakt. Die heb ik ook voor familie (foto’s en keepsakes) en voor de seizoenen, omdat beide voor mij belangrijk zijn om aandacht aan te besteden. Het altaar waar ik nu over wil vertellen, is bedoeld om mezelf de belangrijke dingen voor te houden. Mooie herinneringen uit het verleden, een focus voor de toekomst en een trigger om in het nu te leven.

Onze mooie herinneringen bewaren we in een vaas die ik speciaal hiervoor heb aangeschaft. We leggen ze letterlijk vast op groen papier: op ieder briefje staat een datum en iets leuks dat op die dag heeft plaatsgevonden. Onze dag in de sauna bijvoorbeeld, mijn surpriseparty en het kampioenschap. Door het gelijk op te schrijven, blijft het beter in ons hoofd zitten. Goede herinneringen wil je bewaren! We zijn met dit project begonnen op 1 januari 2016 en op 31 december kunnen we alle briefjes uit de pot halen en de heerlijke momenten nog een keer herbeleven. Hopelijk wordt dit een nieuwe traditie: een happiness jar 🙂

De stenen staan voor het leven in het nu. Rozenkwarts (de roze steen) voor liefde, als symbool om te genieten met familie en vrienden en daar daadwerkelijk tijd voor te maken. En sodaliet (de blauwe steen) voor het uitspreken van gedachten. Ik heb nogal de neiging om mezelf in te houden en het niet te zeggen als ik ergens mee zit. Vaker ga ik zitten piekeren en broeden, en wordt het in mijn hoofd alleen maar erger. De blauwe steen herinnert me er aan dat ik dit ongemak weg kan nemen door er gewoon over te praten, waardoor het nu echt veel leuker wordt!

Het verleden kunnen we ophalen, het nu kunnen we beleven… de toekomst moeten we zelf vormgeven. Belangrijk, het allerbelangrijkst, is om daarin je hart te volgen. Jij weet wat je wil, of je kan daarachter komen als je goed naar jezelf kijkt. Ontwikkel de dingen die je leuk vindt en ga op zoek naar je ikigai. Met een doel voor ogen is het veel makkelijker om de toekomst tegemoet te gaan. En het maakt je beslissingen meer betekenisvol: brengt dit je een stap dichter bij je doel (en dus een stap dichter naar je hartewens) of zet je hiermee een stap achteruit?

Mij helpt het ontzettend om plekken in huis in te richten voor de belangrijke dingen in mijn leven of dingen waar ik me aan wil herinneren. Voor mij zijn dat familie en vrienden, het volgen van de seizoenen en ’tijd’, oftewel wat ik net uitgelegd heb. Van andere mensen heb ik ook gezien dat ze bijvoorbeeld een verzameling oorbellen of kettingen heel mooi uitstallen met verschillende juwelenhouders, een plek hebben om kaartjes en boekjes van musicals bewaren, kookboeken mooi bij elkaar hebben staan of een muziekhoek hebben ingericht. Misschien dat je dit niet bewust gedaan hebt, maar ik denk dat ook in jouw huis zulke plekken te vinden zijn. En ik denk dat ze met de tijd veranderen, net zoals je zelf verandert! Ik ben benieuwd naar de betekenisvolle plekken die jij hebt.

Wat te doen met lege pennen?

Lege pennen zijn net kakkerlakken in mijn etui. Hoewel ik geen pennen meer aanneem bij evenementen – je weet wel, die pennen die als reclame zijn bedoeld – merk ik toch dat ik steeds weer een volle etui heb. Pennen zijn ergens na een evenement blijven liggen, en ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om ze weg te gooien als ze het nog doen. Die pennen gebruik ik dus eerst. Of ik geef ze weg aan mensen waarbij pennen juist als sneeuw voor de zon lijken te verdwijnen.

Als je zoveel pennen hebt, komt het best wel eens voor dat je lege pennen hebt. Bij veel daarvan is het niet mogelijk om de pen open te maken en er een nieuw patroon in te stoppen. Het type plastic waar de pennen van gemaakt is, is echter lastig uit de grote recyclestroom te halen en te verwerken, waardoor dat vaak dus niet gebeurt.

TerraCycle, een “innovatief recyclingbedrijf dat een wereldleider is geworden in het recyclen van voorheen niet-recyclebaar afval”, heeft een programma waardoor de pennen dus wel apart ingezameld worden en dus ook kunnen worden hergebruikt. Onderwijsinstellingen, waaronder ook de Universiteit Leiden, zijn een team binnen dit programma van TerraCycle. Voor het inleveren van gebruikte schrijfwaren – het is namelijk breder dan alleen ballpoint pennen – krijgen ze vervolgens punten, die ze kunnen inwisselen voor producten of donaties aan goede doelen.

Jammer genoeg is er niet zo makkelijk een lijst te vinden met de officiële teams die bij TerraCycle zijn aangesloten. Voor iedereen in Leiden: bij Studentencentrum Plexus op de Kaiserstraat kun je je pennen inleveren! Hopelijk komt er binnenkort een overzicht van waar je je schrijfwaren kunt inleveren èn gaan ook grote bedrijven meehelpen met het inzamelen van schrijfmateriaal. Ik heb in ieder geval de 20 pennen die ik inmiddels gespaard heb gebracht en heb ook op kantoor een bak neergezet om kapotte en lege pennen in te zamelen 🙂