Het afgelopen jaar was een jaar van opbouw. Een periode van relatieve stabiliteit waarin ik echt veel stappen vooruit heb gezet op allerlei vlakken, maar tegelijkertijd ook wel wat nieuwe tegenslag kreeg en in de praktijk kon oefenen om daar op een andere manier mee om te gaan. In dit bericht blik ik terug op ons bewogen jaar aan de hand van enkele belangrijke thema’s.
Gezondheid
Ik voel me al weer een heel stuk beter! Ten opzichte van april 02021 is er veel veranderd. In praktische zin – Willemijn die naar school gaat, bijvoorbeeld – en in mijn energieniveau en algehele mentale gezondheid. Zo lukte het bij meer recente tegenslagen ineens om op de pauzeknop te drukken en met onder meer meditatie, wandelingen, tekenen en schrijven stil te staan bij wat er was gebeurd en wat dat met me deed. Als ik had gedaan wat ik altijd deed, had ik juist de gevoelens genegeerd of misschien niet eens opgemerkt dat ik geraakt werd, en was ik vooral keihard doorgegaan. Met name mindfulness heeft me geholpen om stapje voor stapje een dergelijke nieuwe reactie te geven op tegenslag. Daarnaast heb ik EMDR gehad, een therapievorm waarbij je actief een traumatische herinnering aanpakt door tegelijkertijd die herinnering in je hoofd te houden en allerlei kleine taken uit te voeren. Woorden spellen, een lampje of bewegend voorwerp met je ogen volgen, trommelen met je handen, cijferreeksen, dat soort dingen. Om daarna helemaal gesloopt te zijn, want het is zowel emotioneel door die herinnering als mentaal belastend door die taakjes.
De afgelopen anderhalf jaar is zwaar geweest, maar er gloort echt licht aan de horizon en ik zit al beter in mijn vel dan een tijdlang het geval is geweest. Wilco kan beamen dat ik een stuk opgewekter en minder geïrriteerd ben thuis, ik ben een leukere en meer ontspannen moeder, en ik heb weer zin om dingen te doen in plaats van alleen een soort plichtsbesef. Met werk ben ik begin 02021 begonnen en bouw ik langzaam op. Inmiddels ben ik ruim over de helft en ik hoop zeker voor de zomer wat dat betreft weer volledig inzetbaar te zijn. Zonder overmatige vermoeidheid en zonder grote concentratieproblemen!
Fysieke omgeving
Dit jaar was het eerste jaar dat we als gezin in Leiderdorp hebben gewoond. Wat is dat heerlijk, zeg 🙂 Een vertrouwde omgeving, minder ver fietsen voor het revalidatiecentrum of korfbal, meer mogelijkheden voor wandelingen door/langs groen en blauw, een speeltuin en autoluwe straat voor Willemijn… en dichter bij bijna iedereen van onze familie en vrienden. Wat fijn om bekenden tegen te komen tijdens wandelingen of boodschappen doen. Om mijn oma, vader, schoonouders en oom en tante binnen 10 minuten loopafstand te hebben en gewoon aan te kunnen waaien. Om niet een heel eind om te hoeven fietsen als iemand oppast. Ik vind het geweldig. De verhuizing en het klussen was belastend en stelde de start van mijn herstel een stukje uit, maar draagt zeker bij aan mijn gezondheid op de langere termijn.
Ons huis is best een klushuis met een enigszins saaie – en inmiddels een jaar redelijk verwaarloosde – tuin. Voordat we het huis introkken hebben we de elektra grotendeels laten doen, gezorgd dat de wasmachine en droger boven konden staan, geverfd en laminaat gelegd, samen met allemaal helpers 🙂 In 02021 hebben we de volgende dingen aangepakt (of vooral laten aanpakken):
- het vervangen van het dakraam en het klapraam van de dakkapel dat er net na de jaarwisseling afgewaaid was, beide tweedehands
- het vervangen van het compleet verzakte riool nadat we 3 maanden beneden niet naar de wc konden en ons afwaswater buiten moesten weggooien
- het vervangen van de dakgoot aan de achterkant waar een flinke lekkage de spouwmuur ten hoogte van de erfgrens tot aan de grond nat hield
- lades maken in onze kledingkasten
- de coniferenhaag uit de tuin verwijderen
- de poortdeur en het hek bij de poort vervangen met enkel nieuwe schroeven en nieuwe balken voor in de grond, de rest is tweedehands en hergebruikt
- een begin gemaakt met het verwijderen van het verlaagde plafond op zolder en het isoleren van het dak met Métisse en isolerende platen
Wat we ook hebben gedaan, is plannen maken. De Grote Verbouwing waarvoor we allerlei offertes hebben opgevraagd en klussen op elkaar af moesten stemmen, is inmiddels gestart (februari). Ook is daarvoor een asbestinventarisatie gedaan en een constructieberekening. Met de duurzame huizenroute ben ik bij iemand in de buurt en iemand in Sassenheim langsgeweest om inspiratie op te doen voor verdere toekomstige klussen, aangezien onze wijk volgens de Transitievisie Warmte een van de eerste is die van het aardgas af gaat. Ook ben ik bezig met een permacultuurcursus die me al geholpen heeft om een ontwerp voor de tuin te maken en een eerste plantenselectie. Ik hoop dat we dit voorjaar, na de verbouwing, ook met de tuin kunnen beginnen.
Creativiteit en inspiratie
Creatief zijn helpt me om dingen te verwerken als ik er (nog) niet goed woorden aan kan geven of als ik dingen nog niet hardop durf uit te spreken. Daarnaast vind ik het ook gewoon heel fijn en leuk! Begin 02021 maakte ik een collage over mijn wensen en hopen voor het jaar, en met alle stappen die ik dit jaar heb gezet, ben ik een eind gekomen. Meditatie en wandelen maken nu steeds structureler onderdeel uit van mijn dag of week en leiden vaak tot inspiratie. Door de natuur die ik zie – waar ik dit jaar overigens ook veel over geleerd heb – en door de rust in mijn hoofd die beide dingen opleveren. Soms gaat het om een plotseling inzicht, andere keren inspireert het tot het maken van een tekening.
Inspiratie heb ik ook gekregen door meer te leren over de geschiedenis van mijn familie. Ik ben al een tijd bezig met mijn stamboom en weet dat aan de kant van mijn oma veel mensen betrokken waren in de (late) lakenindustrie in Leiden. Breisters, spinsters, wevers, vollers, veel van dit soort beroepen heb ik op trouwakten voorbij zien komen. Daarom was ik ontzettend blij dat ik de tentoonstelling van Claudy Jongstra in de Lakenhal heb kunnen bezoeken afgelopen jaar. Claudy maakt kunstwerken van wol en andere stoffen met heel veel aandacht voor duurzaamheid en andere sociaal-maatschappelijke onderwerpen. Ze is een activiste die haar kunst gebruikt als uitingsvorm en middel. Dat gaat om het proces – ze gebruikt wol van haar eigen kudde Drentse heideschapen en heeft een biologisch-dynamische heemtuin
Misschien wel het meest inspirerende van het afgelopen jaar zit in een tweetal boeken en een prachtige audiowandeling in Leiden. In 02021 las ik zowel Retrosuburbia van David Holmgren – een dik en praktisch permacultuur boek over hoe je huis, tuin en gewoonten kunt aanpassen aan een fossielvrije/fossielarme toekomst – als De Goede Voorouder van Roman Krznaric – een filosofisch boek over de noodzaak van langetermijndenken en manieren om dit te stimuleren. Daar waar ik me nog steeds zorgen maak over de ontwikkelingen op het gebied van onder meer klimaat, biodiversiteit en, laat ik wat geks noemen, mogelijke pandemieën, bieden beide boeken een manier om daar iets constructiever over na te denken. En om iets te doen! Merlijn van Twaalfhoven, van origine componist maar vooral iemand die op creatieve en kunstzinnige wijze grote wereldproblemen wil aanpakken, heeft De Goede Voorouder eveneens gelezen. Samen met enkele anderen heeft hij de Tegentijd opgezet, een beweging van tijdrebellen die in verzet komen tegen het korte termijn denken. Met als een van de eerste acties de Tegentijdse wandeling door het Singelpark tijdens Festival 2030. Een waanzinnig mooie audiowandeling die me tot tranen toe geroerd heeft en die mijn manier van kijken naar onze aarde en naar onze toekomst op die aarde grondig heeft gewijzigd. Het verdient absoluut een eigen bericht, maar een overzicht van 02021 zonder dit evenement, deze beweging en deze boeken te noemen, is onmogelijk.
Klimaat en milieu
Laat ik het eerst hebben over mijn handafdruk en de positieve dingen die ik gedaan heb. Zo nam ik enkele malen als waker deel aan de Klimaatwake en heb ik lapjes ingestuurd voor de Comfort Blanket for Our Planet die tijdens de klimaattop in Glasgow een zichtbare herinnering was aan zoveel mensen die zich zorgen maken. Voor het huis waar we eind 02020 zijn gaan wonen, hebben we een plan gemaakt voor het opknappen en verduurzamen en zijn we gestart met het isoleren van de zolder. Ik was ondanks mijn uitval in de gelukkige positie dat ik heb kunnen doneren aan organisaties die bomen planten, al bestaande natuur beschermen en hergebruik van spullen stimuleren.
Geïnspireerd door zowel Henk Tetteroo als Linda van de blog Zaailingen besloot ik om een aantal dingen bij te gaan houden over mijn persoonlijke impact. Dan hebben we het over gas- en elektraverbruik, maar net zo goed over hoeveel geld ik op jaarbasis uitgeef aan spullen of hoeveel afstand ik met het OV heb afgelegd. Waarbij ik tot nu toe alleen mijn persoonlijke uitgaven heb meegenomen en niet wat we als gezin gezamenlijk hebben gekocht. Het is een eerste begin dat ik vol wil houden en dat ik jaarlijks wil uitbreiden met nieuwe onderwerpen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen.
Wat is dan mijn persoonlijke impact geweest? Nou, volgens Mijn Verborgen Impact heb ik zoveel verbruikt dat als iedereen dat zou doen, we 1,5 aarde nodig zouden hebben. Oei! Ondanks dat dit de helft is van de ‘gemiddelde Nederlander’, schrok ik er wel een beetje van. Waar zit hem dat dan in? Op nummer 1, met gemak, de categorie spullen, op nummer twee de categorie wonen. Daarin verschil ik niet van de gemiddelde Nederlander.
Zoom ik in op die spullen, dan vallen mij 2 dingen op: ik heb een nieuwe laptop gekocht nadat mijn refurbished model toch niet goed bleek te werken en ik het vertrouwen in refurbished even verloor én ik geef op jaarbasis ruim €500 uit aan boeken en tijdschriften. Daarnaast denk ik dat ik meer kleding gekocht heb dan ik daadwerkelijk nodig heb en was de kringloopwinkel duidelijk mijn uitje. Op zich geen ramp, natuurlijk, maar wel iets waar ik me nu iets bewuster van ben!
Met de verbouwing en de spullen die daarmee gepaard gaan, gaat het lastig worden om mijn impact dit jaar omlaag te brengen. Ik probeer voor veel dingen een nieuwe bestemming te vinden en vooral te letten op mijn kringloop-uitjes en mijn boekaankopen.
Een kind krijgen is hoop hebben voor de toekomst. Hoop dat het beeld dat de cover van ‘
Het basisinkomen is een term of idee dat op veel weerstand stuit. Zowel aan de linker- als rechterkant van de politiek zijn er zowel voor- als tegenstanders. En dat is gek. Blijkbaar is het een onderwerp dat niet zo goed past binnen ofwel de liberale ofwel de sociale gedachte. Terwijl een basisinkomen, in welke vorm dan ook, volgens onderzoek een zeer effectieve manier is om als overheid je geld uit te zetten:
Het tegengaan van klimaatverandering, empowerment van vrouwen en gelijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Tot die conclusie komen álle vrouwen die middels een essay of interview hun bijdrage hebben geleverd aan het boek ‘Why women will save the planet’. De manieren waarop deze onderwerpen onderling verbonden zijn, zijn net zo divers als de vrouwen die er over schrijven. Dat zorgt er voor dat dit makkelijk leesbare boek voor iedereen wel een hoofdstuk heeft waardoor deze boodschap overkomt.
De kleine wereldverbeteraar is een sprookjesachtig boek dat bestaat uit beschrijvingen uit het leven van de hoofdpersoon, korte verhalen en sprookjes die haar in mysterieuze brieven toegestuurd worden en reflecties op wat deze verhalen met haar doen. In combinatie met de mooie illustraties komt het op een ander niveau binnen dan de andere boeken die ik tot nu toe heb gelezen. Met de symbolen in de verhalen wordt alles namelijk precies genoeg versimpeld om de keuzes heel helder te zien.
Ik heb het boek in een dag uitgelezen en vind het vooral sterk dat je na afloop van het hele boek eigenlijk uitgenodigd wordt het nog een keer te lezen. De tweede keer kun je dan zèlf reflecteren op de verhalen in plaats van de reflecties van de hoofdpersoon te lezen. Slim! Samen met de goede tips op het gebied van afval, voeding en kleding aan het einde van het boek zet dit denk ik wel een verandering in gang.
